Zavičajni muzej Ruma je osnovan 1962. godine kao Zavičajna muzejska zbirka. Deceniju kasnije, 1972, menja naziv u Muzej u Rumi da bi 1979. godine dobio današnji naziv.
Po svojoj osnovnoj orijentaciji spada u kategoriju zavičajnih muzejskih ustanova kompleksnog tipa koja u svom sastavu ima arheološko, etnološko, istorijsko, tehničko i likovno odeljenje. U okviru ovih odeljenja nalazi se 10.500 predmeta raspoređenih po različitim zbirkama. U sastavu Muzeja nalazi se i stručna biblioteka zatvorenog tipa sa fondom oko 4.000 jedinica, a u planu je formiranje Odeljenja dokumentacije.Muzej raspolaže sa 500 m2 izložbenog prostora u kome su smeštene dve stalne postavke: u prizemlju: arheološka, istorijska i etnološka stalna postavka (do sada je urađen samo deo istorijske postavke u hodniku Muzeja) na spratu: likovna postavka, koja se sastoji od dva legata (slikara i grafičara Milivoja Nikolajevića i slikara – akvareliste dr Romana Soretića). U prostorima ovih legata tokom godine se održavaju umetničke i druge tematske izložbe.
Kao jedna od institucija kulture u gradu, Muzej je bio domaćin i kulturnih manifestacija koje nisu vezane samo za muzejsku delatnost (modne revije, koncerti, pesničke večeri, filmske večeri…). Tokom godine zahvaljujući mnogobrojnim izložbama i drugim manifestacijama, Muzej poseti više hiljada posetilaca, čime se u potpunosti ispunjava njegova najvažnija uloga u ovoj sredini. Pored štampanja informativnih kataloga koji prate svaku muzejsku izložbu, Muzej se tokom poslednje decenije pojavljuje i kao izdavač niza pojedinačnih publikacija, istoriografskog karaktera. Takođe, izdavač je godišnje muzejske publikacije Zbornik Zavičajnog muzeja Ruma, koji se prvi put pojavio 1997. godine.
Muzej je organizator Likovne kolonije “Borkovac”, koja se održava od 1968. godine, a predstavlja jednu od najstarijih likovnih kolonija u Srbiji. Teritorijalna nadležnost Muzeja u domenu proučavanja, zaštite i prezentacije pokretnih kulturnih dobara obuhvata opštine Rumu, Inđiju, Staru Pazovu i Pećince.
Objekat Zavičajnog muzeja Ruma je pod zaštitom države, kao nepokretno kulturno dobro od velikog značaja. Podignut je 1772. godine za potrebe škole vlastelinstva Pejačević, a danas predstavlja jedinstven primer “graničarske arhitekture” u našem gradu.
Tekst preuzet sa sajta muzejruma.blogspot.com
Fotografija : Discover Srem
